Choć mówienie o niej głośno u wielu osób budzi skrępowanie lub zażenowanie, to biegunka nie powinna być tematem wstydliwym. Zaburzenia trawienia, objawiające się głównie zwiększoną ilością wypróżnień, są bowiem bardzo powszechne i dotykają osób w różnym wieku — od niemowląt do seniorów. Przyjrzyjmy się więc bliżej temu problemowi, zaczynając od przyczyn biegunki, a kończąc na odpowiedzi na pytania, jak zatrzymać biegunkę i co na rozwolnienie najlepiej zastosować.
Czym jest biegunka i dlaczego nie należy jej lekceważyć?
Biegunka, nazywana również potocznie rozwolnieniem, to dolegliwość, która przynajmniej raz w życiu spotkała każdego. W wielu przypadkach jest ona problemem krótkotrwałym i ustępuje samoistnie, jednak zdarzają się sytuacje, gdy przechodzi w stan ostry lub przewlekły, który może być niebezpieczny dla organizmu. Konieczność częstych wizyt w toalecie i wydalanie stolca o płynnej konsystencji może bowiem prowadzić do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i silnego odwodnienia. A to z kolei u osób wrażliwych może zakończyć się nawet pobytem w szpitalu.
Jakie objawy towarzyszą biegunce?
- zwiększona częstotliwość wypróżnień (3 i więcej razy na dobę)
- zmiana konsystencji stolca na wodnisty lub papkowaty
- ból brzucha, najczęściej przypominający skurcze
- ogólne osłabienie, brak apetytu, złe samopoczucie
Ponadto biegunce może towarzyszyć gorączka i wymioty, które jeszcze bardziej osłabiają organizm i zwiększają ryzyko odwodnienia. W przypadku wystąpienia wszystkich tych objawów warto skonsultować się z lekarzem.
Przyczyny biegunki: zatrucie, bakterie, stres i nie tylko
Zanim przejdziemy do odpowiedzi na pytanie, jakie leczenie biegunki wdrożyć, wyjaśnijmy, jakie mogą być jej przyczyny. Często jest ona wynikiem zatrucia pokarmowego, np. po zjedzeniu nieświeżych, niemytych lub przechowywanych w niewłaściwych warunkach produktów. Jej podłoże bywa także wirusowe (np. zakażenie rotawirusami), bakteryjne (np. zakażenie Salmonellą) lub alergiczne. U niektórych osób biegunka może pojawić się także po zażyciu leków, w tym antybiotyków, a nawet być spowodowana silnym stresem.
Bez względu jednak na przyczyny występowania tej dokuczliwej dolegliwości, objawy są zwykle takie same i podobny może być proces leczenia. W początkowej fazie rozwolnienia warto zastosować domowe sposoby, jednak gdy infekcja się przedłuża, konieczne może być sięgnięcie po preparaty na biegunkę, dostępne w każdej aptece.
Domowe sposoby na biegunkę
W przypadku biegunki największym zagrożeniem dla chorego jest odwodnienie, dlatego też kluczową kwestią jest picie przez chorego jak najwięcej płynów. Pomocna może być woda z dodatkiem soli i cukru, a także różnego rodzaju napary ziołowe, np. z rumianku, mięty czy koniczyny. W drugiej kolejności warto sięgnąć po produkty, które będą wspierały procesy trawienne i pomogą zagęścić stolec.
Co na biegunkę — domowe produkty, po które warto sięgnąć:
- suszone lub świeże (ale dobrze umyte!) jagody i borówki
- jogurt naturalny lub kefir (jeśli chory toleruje laktozę)
- sucharki i krakersy
- kisiele i galaretki
- lekkie potrawy, np. kleik ryżowy
Podczas walki z biegunką ważne jest, by nie przeciążać i tak już osłabionego układu pokarmowego, dlatego chory powinien jeść niewielkie porcje lekkostrawnych pokarmów. Przy tej dolegliwości konieczne może być wręcz ograniczenie jedzenia do minimum, a dopiero po ustąpieniu objawów powolne wprowadzanie posiłków, najlepiej w płynnej i półpłynnej postaci.
Co brać na biegunkę? - leki bez recepty
Domowe sposoby na biegunkę mogą okazać się w wielu przypadkach zbawienne, jednak nie zawsze są wystarczające. Jeśli nie przynoszą one pożądanych efektów to konieczne jest sięgnięcie po silniejsze i bardziej skuteczne środki, jak na przykład powszechnie znany węgiel aktywny na biegunkę czy probiotyki na biegunkę.
Wśród leków dostępnych bez recepty wyróżnić można preparaty o działaniu:
- wiążącym, które pochłaniają szkodliwe bakterie i toksyny, znajdujące się w przewodzie pokarmowym
- przeciwbakteryjnym, które niszczą chorobotwórcze bakterie lub hamują ich aktywność
- regulującym perystaltykę jelit i pozytywnie wpływającym na ich mikroflorę
- osłaniającym, czyli chroniące błonę śluzową przewodu pokarmowego przed czynnikami drażniącymi.
Preparaty te mogą mieć różną postać, dzięki czemu każdy — bez względu na wiek — znajdzie wariant idealny dla siebie. Do wyboru są m.in.:
- Tabletki i kapsułki, np. Imodium Instant lub Stoperan z chlorowodorkiem loperamidu, Debutir Forte z maślanem sodu lub Nifuroksazyd Gedeon Richter z nifuroksazydem jako substancją czynną
- Proszki do sporządzenia zawiesiny, jak Smecta, Enterol czy Gastrolit
- Żele doustne, np. Colostop lub Enerosgel
Warto tutaj dodać, że leki na biegunkę przeznaczone dla dzieci bardzo często mają przyjemny, owocowy smak, dzięki czemu łatwiej namówić pociechę na ich przyjęcie. Niestety w przypadku dzieci biegunka bywa sporym zagrożeniem, bo maluchy szybciej się odwadniają, więc każda zachęta do wypicia leku może być dla rodzica na wagę złota.
Jak uzupełnić elektrolity?
Biegunka, nawet krótkotrwała i ustępująca samoistnie lub po zastosowaniu domowych sposobów, nie pozostaje obojętna dla naszego zdrowia. Dlatego też w trakcie trwania rozwolnienia, a także po jego zakończeniu, warto sięgnąć po elektrolity do picia. Nie tylko zapewnią one odpowiednie nawodnienie organizmu, ale też uzupełnią braki utraconych podczas rozwolnienia soli mineralnych. W trakcie trwania biegunki najlepiej pić je po każdym wypróżnieniu, a po jej ustąpieniu 1-3 razy dziennie, w zależności od indywidualnych potrzeb.
Elektrolity dla dzieci — propozycje
- Orsalit, doustny płyn nawadniający dla dzieci poniżej 6 miesiąca
- Plusssz Junior Elektrolity Complex, dla dzieci 3
- Acidolit bezsmakowy dla niemowląt, dzieci i dorosłych
Elektrolity dla seniora — propozycje
- Plusssz Elektrolity Senior 100% Complex
- HydroOptima Senior
- Zdrovit Litorsal Senior
Pozostając w temacie elektrolitów, nie sposób nie wspomnieć, że leki na odwodnienie mogą się nam przydać nie tylko podczas biegunki. Dobrze po nie sięgnąć po intensywnym wysiłku fizycznym, podczas gorącego lata, a także gdy zauważymy u siebie objawy przegrzania organizmu. Specjaliści polecają elektrolity na upał i na przegrzanie, więc warto zawsze mieć je w swojej domowej apteczce.
Bibliografia:
1. Szajewska H., Biegunka ostra, Medycyna praktyczna dla pacjentów, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/ukladpokarmowy/61309,biegunka-ostra (dostęp: wrzesień 2023).
2. Biegunka - przyczyny, leczenie, domowe sposoby na biegunkę (medonet.pl) (dostęp: wrzesień 2023)
3. Biegunka - domowe sposoby na biegunkę - PoradnikZdrowie.pl (dostęp: wrzesień 2023)
4. Wiercińska M., Biegunka (rozwolnienie) - objawy, przyczyny, leczenie, Medycyna praktyczna dla pacjentów
https://www.mp.pl/pacjent/objawy/50644,biegunka (dostęp: wrzesień 2023)
1 characters selected
