Co to jest trądzik?
Trądzik jest częstą chorobą skóry, która pojawia się, gdy mieszki włosowe pod skórą zatykają się. Sebum – olej, który zapobiega wysychaniu skóry i martwe komórki skóry zatykają pory, co prowadzi do pojawiania się zmian chorobowych, powszechnie nazywanych pryszczami. Najczęściej ogniska pojawiają się na twarzy, ale mogą również pojawić się na plecach, klatce piersiowej i ramionach. Trądzik to choroba zapalna skóry, w której gruczoły łojowe łączą się z mieszkiem włosowym zawierającym cienkie włosy. W zdrowej skórze gruczoły łojowe wytwarzają sebum, który wydostaje się na powszechnie skóry. Keratynocyty, rodzaj komórek skóry, wyściełają mieszek włosowy. Zwykle, gdy organizm pozbywa się komórek skóry, keratynocyty wypływają na powierzchnię skóry. Mieszanka oleju i komórek pozwala bakteriom, które normalnie żyją na skórze, rosnąć w zatkanych mieszkach włosowych i powodować stan zapalny – obrzęk, zaczerwienienie, ciepło i ból. Kiedy ściana zatkanego mieszku włosowego pęka, bakterie, komórki skóry i sebum przedostają się do pobliskiej skóry, tworząc zmiany chorobowe lub pryszcze.
W przypadku większości ludzi trądzik zwykle zanika przed trzydziestką, rzadko problem dotyka czterdziestolatków i pięćdziesięciolatków.
Jakie są rodzaje trądziku?
Trądzik powoduje kilka rodzajów zmian chorobowych, zwanych pryszczami. Lekarze nazywają powiększone lub zatkane mieszki włosowe zaskórnikami. Rodzaje trądziku obejmują:
- zaskórniki - zatkane mieszki włosowe, które pozostają pod skórą i powodują biały guzek,
- zaskórniki - zatkane mieszki włosowe, które docierają do powierzchni skóry i otwierają się. Na powierzchni skóry wyglądają na czarne, ponieważ powietrze odbarwia sebum, a nie dlatego, że są brudne,
- grudki - zmiany zapalne, które zwykle pojawiają się jako małe, różowe guzki na skórze i mogą być delikatne w dotyku,
- krosty lub pryszcze - grudki zwieńczone białymi lub żółtymi zmianami wypełnionymi ropą, które mogą być czerwone u podstawy,
- guzki: duże, bolesne, stałe zmiany umiejscowione głęboko w skórze,
- ciężki trądzik guzkowy (czasami nazywany trądzikiem torbielowatym) - głębokie, bolesne, wypełnione ropą zmiany.
Jakie są przyczyny powstawania trądziku?
Lekarze uważają, że jedna lub więcej z poniższych sytuacji może prowadzić do rozwoju trądziku:
- nadmierna produkcja sebum w porach,
- nagromadzenie martwych komórek skóry w porach,
- rozwój bakterii w porach.
Następujące czynniki mogą zwiększać ryzyko rozwoju trądziku:
- hormony - wzrost poziomu androgenów, czyli męskich hormonów płciowych, może prowadzić do trądziku. Zwiększają się one zarówno u chłopców, jak i dziewcząt, zwykle w okresie dojrzewania i powodują powiększenie gruczołów łojowych i wytwarzanie większej ilości sebum. Zmiany hormonalne związane z ciążą mogą również powodować trądzik,
- historia rodzinna - naukowcy uważają, że ryzyko wystąpienia trądziku jest większe, jeśli Twoi rodzice mieli trądzik,
- leki - niektóre leki, takie jak leki zawierające hormony, kortykosteroidy i lit, mogą powodować trądzik,
- wiek - trądzik może wystąpić u osób w każdym wieku, jednak częściej występuje u nastolatków.
Poniższe czynniki nie powodują trądziku, ale mogą go pogorszyć:
- dieta - niektóre badania pokazują, że jedzenie niektórych pokarmów może pogorszyć trądzik. Naukowcy w dalszym ciągu badają rolę diety jako przyczyny trądziku,
- stres,
- nacisk ze strony kasków sportowych, obcisłych ubrań lub plecaków,
- czynniki drażniące dla środowiska, takie jak zanieczyszczenia i wysoka wilgotność,
- wyciskanie lub skubanie wyprysków,
- zbyt mocne czyszczenie skóry.
Jakie są metody leczenia trądziku?
Sporadyczny pryszcz można ukryć. Jeśli w ogóle stosuje się dostępne bez recepty kremy i kosmetyki zakrywające , powinny one być na bazie wody. Nawet jeśli nie da się wyeliminować ognisk trądziku , ulgę może przynieść leczenie konwencjonalne.
Najlepsze zabiegi hamują produkcję sebum, ograniczają rozwój bakterii, zachęcają do złuszczania komórek skóry w celu odblokowania porów lub nowszy zabieg, który blokuje męskie hormony w skórze. Ponieważ wiele terapii może powodować działania niepożądane, każdy pacjent z trądzikiem powinien zachować ostrożność podczas stosowania nowego leczenia.
W celu złagodzenia lub pozbycia się trądziku warto zastosować następujące metody:
- mydło i woda - delikatne oczyszczanie twarzy mydłem i wodą nie częściej niż dwa razy dziennie może pomóc w walce z trądzikiem. Nie usuwa to jednak już istniejącego trądziku. Agresywne szorowanie może uszkodzić skórę i spowodować inne problemy skórne ,
- specjalne środki czyszczące - głównie w postaci delikatnych pianek i żeli , często w swoim składzie zawierają nadtlenek benzoilu , kwas glikolowy , kwas salicylowy lub siarkę,
- nadtlenek benzoilu - w przypadku łagodnego trądziku warto rozważyć zastosowanie leku bez recepty zawierającego nadtlenk benzoilu. Substancja ta wykazuje działanie przeciwbakteryjne oraz złuszczające. Zwykle leczenie trwa około 4 tygodni. Dostępny jest w wielu postaciach: kremów, balsamów, płynów, pianek, płatków oczyszczających i żeli. Nadtlenek benzoilu może powodować wysuszanie skóry i wybielanie tkanin, dlatego należy zachować ostrożność podczas jego stosowania.
- kwas salicylowy - stosowany na skórę pomaga skorygować nieprawidłowe złuszczanie komórek. W przypadku łagodniejszego trądziku kwas salicylowy pomaga odblokować pory, usuwać zmiany i zapobiega ich powstawaniu. Nie wpływa na wydzielanie sebum i nie zabija bakterii. Kwas salicylowy jest dostępny w wielu postaciach : płynach, kremach, serum, żelu,
- retinol - retinol zapobiega tworzeniu się trądziku. Wpływa na wzrost komórek, powodując zwiększoną rotację komórek w celu odblokowania porów. Początkowo może pogarszać stan skóry, ponieważ zadziała na krosty, które już zaczęły tworzyć się pod skórą. Należy go stosować w sposób ciągły, a uzyskanie poprawy może zająć 8-12 tygodni,
- alkohol - jest łagodnym środkiem antybakteryjnym. Środek ten wysusza skórę, ma niewielki lub żaden wpływ na trądzik i generalnie nie jest zalecany przez dermatologów.
