Jakie są objawy osteoporozy?
Osteoporoza nie ma objawów, jak wiele innych schorzeń. Dlatego lekarze czasami nazywają ją cichą chorobą. Nie poczujesz ani nie zauważysz niczego, co mogłoby sygnalizować, że masz osteoporozę. Nie będziesz mieć bólu głowy, gorączki ani bólu brzucha, które dadzą ci znać, że coś w twoim ciele jest nie tak. Najczęstszym „objawem” jest nagłe złamanie kości, zwłaszcza po niewielkim upadku lub niegroźnym wypadku, który normalnie nie spowodowałby obrażeń. Chociaż osteoporoza nie powoduje bezpośrednio objawów, możesz zauważyć kilka zmian w swoim ciele, które mogą oznaczać, że twoje kości tracą siłę lub gęstość. Te ostrzegawcze objawy osteoporozy mogą obejmować:
- utrata jednego lub więcej centymetrów wzrostu,
- zmiana naturalnej postawy ciała (pochylanie się lub większe pochylanie do przodu),
- duszność (jeśli dyski w kręgosłupie są na tyle ściśnięte, że zmniejsza się pojemność płuc),
- ból dolnej części pleców (ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa ).
Trudno zauważyć zmiany w Twoim własnym wyglądzie fizycznym. Bliska Ci osoba może być bardziej skłonna zauważyć zmiany w Twoim ciele (szczególnie wzrost lub postawa). Ludzie czasami żartują, że starsi dorośli „kurczą się” wraz z wiekiem, ale może to być znak, że powinieneś udać się do lekarza w celu wykonania badania gęstości kości.
Co jest przyczyną osteoporozy?
Osteoporoza rozwija się wraz z wiekiem, a kości tracą zdolność do regeneracji i odbudowy. Twoje kości są żywą tkanką, tak jak każda inna część twojego ciała. Może się tak nie wydawać, ale nieustannie zastępują własne komórki i tkanki przez całe twoje życie. Do około 30 roku życia twoje ciało naturalnie buduje więcej kości, niż tracisz. Po 35 roku życia rozpad kości następuje szybciej, niż twoje ciało jest w stanie je zastąpić, co powoduje stopniową utratę masy kostnej. Jeśli masz osteoporozę, tracisz masę kostną w szybszym tempie. Osoby po menopauzie tracą masę kostną jeszcze szybciej.
Jakie są czynniki ryzyka osteoporozy?
Każdy może zachorować na osteoporozę. Niektóre grupy ludzi są bardziej narażone na jej wystąpienie, w tym:
- osoby powyżej 50. roku życia,
- osoby, u których przy urodzeniu stwierdzono płeć żeńską (AFAB), zwłaszcza osoby z tym mianowaniem będące w okresie pomenopauzalnym,
- osoby z historią rodzinną (jeśli ktoś w Twojej biologicznej rodzinie cierpi na osteoporozę),
- osoby, które są naturalnie szczupłe lub mają „drobniejszą budowę ciała”. Osoby o szczuplejszym wyglądzie często mają mniej naturalnej masy kostnej, więc wszelkie straty mogą mieć na nie większy wpływ.
- osoby palące lub używające wyrobów tytoniowych.
Niektóre schorzenia mogą zwiększać ryzyko wystąpienia osteoporozy, w tym:
- zaburzenia endokrynologiczne — wszelkie schorzenia wpływające na przytarczyce, tarczycę i hormony (np. choroby tarczycy i cukrzyca ),
- choroby przewodu pokarmowego (np. celiakia i zapalna choroba jelit [IBD] ),
- choroby autoimmunologiczne , które wpływają na kości (np. reumatoidalne zapalenie stawów lub zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa — zapalenie stawów, które wpływa na kręgosłup),
- choroby krwi (lub nowotwory, które atakują krew, takie jak szpiczak mnogi ),
Niektóre leki i zabiegi chirurgiczne mogą zwiększać ryzyko wystąpienia osteoporozy:
- leki moczopędne (leki obniżające ciśnienie krwi i usuwające nadmiar płynów z organizmu),
- kortykosteroidy (leki przeciwzapalne),
- leki stosowane w leczeniu napadów padaczkowych,
- operacja bariatryczna (odchudzanie),
- terapia hormonalna w leczeniu raka (w tym raka piersi i raka prostaty ),
- leki przeciwzakrzepowe,
- inhibitory pompy protonowej (np. te stosowane w leczeniu refluksu kwasu , które mogą mieć wpływ na wchłanianie wapnia).
Niektóre aspekty diety i ćwiczeń mogą zwiększać ryzyko wystąpienia osteoporozy, w tym:
- niedobór wapnia i witaminy D w diecie,
- za mało ćwiczeń fizycznych,
- regularne picie alkoholu (więcej niż dwa drinki dziennie).
Jak leczy się osteoporozę?
Twój lekarz zasugeruje kombinację zabiegów, które spowolnią utratę kości i wzmocnią istniejącą tkankę kostną. Najważniejszą częścią leczenia osteoporozy jest zapobieganie złamaniom kości. Do najczęstszych metod leczenia osteoporozy zalicza się:
- ćwiczenia - regularne ćwiczenia mogą wzmocnić kości (i wszystkie tkanki z nimi połączone, takie jak mięśnie , ścięgna i więzadła ). Twój lekarz może zasugerować ćwiczenia z obciążeniem, aby wzmocnić mięśnie i wytrenować równowagę. Ćwiczenia, które sprawiają, że twoje ciało pracuje wbrew grawitacji, takie jak chodzenie, joga, pilates i tai chi, mogą poprawić twoją siłę i równowagę bez nadmiernego obciążania kości. Być może będziesz musiał współpracować z fizjoterapeutą, aby znaleźć ćwiczenia i ruchy, które będą dla ciebie odpowiednie.
- suplementy witaminowe i mineralne - możesz potrzebować suplementów wapnia lub witaminy D dostępnych bez recepty lub na receptę. Twój lekarz powie Ci, jakiego rodzaju suplementów potrzebujesz, jak często powinieneś je przyjmować i jaką dawkę będziesz potrzebować.
- leki na osteoporozę - Twój lekarz powie Ci, które leki na receptę będą najlepsze dla Ciebie i Twojego ciała. Niektóre z najczęstszych leków stosowanych przez lekarzy w leczeniu osteoporozy obejmują terapie hormonalne, takie jak zastępcze estrogeny lub testosterony i bisfosfoniany . Osoby z ciężką osteoporozą lub wysokim ryzykiem złamań mogą potrzebować leków, w tym analogów parathormonu (PTH) , denosumabu i romosozumabu . Te leki są zwykle podawane w postaci zastrzyków.
