AZS- co to dokładnie jest i co odróżnia tę chorobę od innych?
Atopowe zapalenie skóry to jedna z częściej występujących chorób autoimmunologicznych. Nie jest to choroba zakaźna, ale może mieć charakter przewlekły. Dotyczy zarówno dzieci jak i dorosłych, a rozpoznana we wczesnych latach życia może ustąpić wraz z wiekiem, ale też nie zawsze się tak dzieje. W przypadku atopowego zapalenia skóry mamy do czynienia z sytuacją, w której nasz własny układ odpornościowy atakuje organizm, a dotyczy to bardzo często właśnie komórek skóry. Przypadłość ta ma podłoże genetyczne. W jaki sposób pielęgnować skórę suchą oraz tą ze skłonnością do atopii? Jakich produktów używać, jak zrozumieć tę chorobę i w jaki sposób nauczyć się z nią normalnie żyć?
Atopowe zapalenie skóry- objawy odróżniające tę chorobę od łuszczycy
Atopowe zapalenie skóry jest określane skrótowo jako AZS i jest chorobą autoimmunologiczną, którą często zestawia się razem z łuszczycą. Warto jednak wiedzieć, że o ile zasada działania tych chorób jest taka sama- organizm sam siebie atakuje poprzez chorobę skóry to jednak w przypadku AZS mamy do czynienia z podłożem głównie genetycznym. W przypadku łuszczycy podłoże może być genetyczne, ale tak naprawdę do końca nie jest w pełni znana przyczyna jej pojawiania się na skórze.
- Skóra atopowa to inaczej skóra, która będzie bardzo łatwo ulegać przesuszeniu. Konieczna będzie więc odpowiednia pielęgnacja skóry tak, aby zmiany się nie nasilały.
- Bardzo wiele już wiemy na temat AZS- objawy są dość charakterystyczne. Pojawia się wykwit skóry oraz związany z nim stan zapalny, żywo czerwony, swędzący, który może się stopniowo powiększać i zajmować kolejne obszary skóry. Najczęściej zmiany te mają kształt nieregularny lub kulisty, a ich drapanie sprzyja powiększaniu się rumienia.
- Czasem, ale nie zawsze przy AZS mogą pojawić się grudki oraz krostki, których rozdrapywanie powoduje niewielkie rany.
- Odpowiednia pielęgnacja dłoni czy też innych miejsc, na których pojawi się stan zapalny pozwala wygaszać chorobę, chociaż nie oznacza całkowitego jej wyleczenia. Jest to jednak możliwe i ta kwestia również odróżnia AZS od łuszczycy- ta druga choroba autoimmunologiczna charakteryzuje się naprzemiennymi okresami nawrotów oraz remisji, co nie oznacza jej całkowitego zaleczenia.
- Jeśli chodzi o atopowe zapalenie skóry- objawy powinny być od razu konsultowane z lekarzem dermatologii tak, aby wdrożyć terapię zaradczą jak najszybciej i nie doprowadzić do rozprzestrzeniania się stanu zapalnego na nowe połacie skóry.
A co odróżnia suchą skórę od atopowego zapalenia skóry?
O ile AZS oraz łuszczyca mogą mieć podobne podłoże, o tyle AZS często jest też mylone z inną przypadłością, a mianowicie z nadmiernie przesuszającą się skórą. Do tej kategorii często wrzuca się wszystko, co w przypadku skóry odbiega od określenia "skóra normalna" w kierunku tej bardziej suchej. Tymczasem, objawy związane z tymi dwoma przypadłościami są zupełnie inne, a dotyczą również tego, w jaki sposób skóra reaguje na bodźce zewnętrzne.
- Fakt występowania przesuszonej i szorstkiej w dotyku skóry dotyczy obu tych problemów i w przypadku obu schorzeń konieczna jest odpowiednia pielęgnacja, głównie związana z nawilżaniem i natłuszczaniem.
- W przypadku AZS występowanie stanów zapalnych na skórze nie jest związane ani ze zmianą temperatury, ani z kontaktem skóry z różnego rodzaju substancjami i kosmetykami, a tak może się zdarzyć w przypadku skóry suchej.
- W przypadku AZS pojawia się dodatkowo uporczywy świąd, a niejednokrotnie także pieczenie skóry. Przy skórze suchej stan zapalny na skórze nie jest aż tak mocno rozwinięty.
Odpowiednia pielęgnacja skóry z AZS
Znając już specyfikę tej choroby można nauczyć się jej odpowiedniej pielęgnacji. Już na samym starcie ważne jest, aby zrozumieć, że skóra atopowa pozbawiona jest jakże ważnej i potrzebnej warstwy lipidowej, co sprawia, że tak łatwo ulega przesuszeniu. W doborze odpowiednich preparatów i kosmetyków niesamowicie ważne będzie więc to, aby na bieżąco odbudowywać na skórze tę warstwę lipidów.
- Polecany krem na AZS to Poldermin Complex- jest to preparat specjalistyczny przeznaczony właśnie do pielęgnacji skóry atopowej. Chroni skórę przed odparowywaniem wody i zawiera formułę intensywnie nawilżającą. W jego składzie znajdziemy między innymi glicerol, czyli substancję, która charakteryzuje się wysokim wskaźnikiem absorpcji wody. Tym samym, dzięki regularnemu stosowaniu kremu można w znacznym stopniu zmniejszyć uczucie jej suchości, a także zniwelować świąd. Krem najlepiej nakładać na skórę kilka razy dziennie, a mogą go używać nawet dzieci, które ukończyły 2 rok życia. Jest to preparat odpowiedni do codziennej, systematycznej pielęgnacji skóry atopowej dostępny w dwóch pojemnościach- mniejszej 100 ml i większej 500 ml z wygodną do stosowania pompką.
- Alternatywnym preparatem jest Poldermin Hydro- jest to również krem, który ma działanie mocno nawilżające. Dodatkowo, preparat również natłuszcza skórę, a co za tym idzie z powodzeniem można go stosować także w przypadku egzemy czy łuszczycy. Krem ten ma też tę właściwość, że zwiększa wchłanialność innych preparatów, jakie zastosujemy później na skórę.
- W zależności od tego, w jakim miejscu pojawia się stan zapalny skóry- warto stosować także preparaty miejscowe, np. dedykowane do mycia skóry głowy, jeśli problem obejmuje skórę właśnie w tym miejscu. Najczęściej, takie preparaty mają formułę silnie nawilżającą i nie przesuszają skórę głowy w takim stopniu, co zwykłe szampony.
- W przypadku bardzo małych dzieci i niemowląt zastosowanie znajdują emolienty oraz balsamy hipoalergiczne.
- Osoby z AZS powinny w szczególności unikać silnych detergentów, które mogą dodatkowo działać drażniąco na skórę.
- Polecane są także kosmetyki o naturalnym składzie, które mają łagodne działanie.
Atopowe zapalenie skóry- w jakich miejscach pojawia się najczęściej?
Przy AZS bardzo często można mówić o charakterystycznych miejscach na ciele, gdzie stan zapalny pojawia się najczęściej. Są to zgięcia łokci i kolan, ale i nadgarstki, grzbiety rąk oraz stóp, a nawet szyja oraz twarz. Możliwe jest atopowe zapalenie skóry głowy, ale i wystąpienie zmian na czole czy na policzkach. Rozprzestrzeniająca się choroba może zajmować także klatkę piersiową. Im bardziej chory odczuwa świąd i pieczenie, tym bardziej może rozdrapywać niewielkie grudki na skórze, a to prowadzi do pojawiania się blizn oraz nadżerek, które stosunkowo trudno się goją. Rozdrapywanie krostek może też spowodować infekcję bakteryjną lub grzybiczą. Wydłuża to i utrudnia cały proces gojenia się skóry. Znacznie rzadziej, ale również spotykane jest wystąpienie AZS na powiekach oraz zajęcie przez stan zapalny struktur, które budują oczy. W skrajnych przypadkach choroba może znacząco utrudnić nam normalne funkcjonowanie. Bez względu na stopień zaawansowania choroby- warto jest być pod opieką lekarza dermatologa.
Atopowe zapalenie skóry u dzieci i u dorosłych
AZS u dzieci może przebiegać zupełnie inaczej niż u osób dorastających, a także może znacząco różnić się od tego, w jaki sposób chorują dorośli.
- Atopowe zapalenie skóry może się ujawnić już w okresie niemowlęcym. Po tym czasie objawy mogą jednak ustąpić.
- Na ogół, wiele przypadków potwierdza charakterystyczny przebieg tej choroby u dzieci, które nie ukończyły jeszcze 12 lat, ale i starszych, będących na etapie dorastania. U małych dzieci- znacznie częściej niż u dorosłych- AZS przebiega wraz z intensyfikacją powstawania grudek oraz krostek. U starszych dzieci mamy tymczasem do czynienia z charakterystycznymi wypryskami. Jest to o tyle trudne, że w przypadku maluchów ciężko jest zahamować u nich odruch rozdrapywania ran. Tym samym znaczenie częściej pojawiają się blizny, grubienia naskórka czy tez jego wyraźne ściemnienie.
- U dzieci znacznie częściej może występować ostry stan zapalny, złuszczanie się naskórka oraz pojawianie się głębokich pęknięć skóry. Częściej też występują nadkażenia rozdrapywanych ran. Konieczne jest więc ich odkażanie i odpowiednie zaopatrywanie.
- U dzieci przede wszystkim wśród objawów tej choroby wysuwa się na prowadzenie świąd i wyraźny stan zapalny objawiający się suchością skóry w dotyku. Objawy te mogą być dla malucha bardzo uciążliwe, dlatego w tym wypadku warto zastosować balsam do suchej i swędzącej skóry, który został przebadany pod kątem działania na świąd czyli Avene Xeracalm, który jest dostępny w większości aptek internetowych.
Bibliografia
1. Praca naukowa zbiorowa pod redakcją Prof. dr. hab. n.med Romana Nowickiego, ABC Atopowego Zapalenia Skóry. AZS w pytaniach i odpowiedziach, Wydawnictwo Termedia, 2015.
2. Shann Nix Jones, Pozbądź się chorób skóry, Wydawnictwo Vital, 2017.
3. Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, Choroby skóry, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2005.
