Przyczyny leżące u podstaw przebarwienia zębów to powszechny problem stomatologiczny, który dotyka wielu osób, wpływając nie tylko na estetykę uśmiechu, ale także na zdrowie jamy ustnej. W poniższym artykule przedstawiono informacje na temat czynników, które prowadzą do przebarwień zębów oraz sposobach jak sobie z nimi radzić.
Rodzaje przebarwień zębów
Istnieją dwa główne rodzaje przebarwień zębów:
- przebarwienia zewnętrzne - ten rodzaj przebarwień dotyczy zewnętrznej powierzchni zębów (szkliwa). Ekspozycja na pewne czynniki środowiskowe - takie jak niektóre pokarmy i napoje- powoduje przebarwienia zewnętrzne zębów.
- przebarwienia wewnętrzne – ten rodzaj przebarwień zaczyna się wewnątrz zęba i wpływa na zębinę (warstwę pod szkliwem). Przyczyny obejmują urazy zębów i niektóre leki.
Przyczyny przebarwień zębów
Z biegiem czasu na kolor zębów wpływają powierzchniowe przebarwienia, wewnętrzne problemy pod szkliwem i naturalna utrata szkliwa wraz z wiekiem. Powierzchniowe przebarwienia są powszechnie uważane za jedną z głównych przyczyn przebarwień zębów. Składniki niektórych produktów spożywczych, napojów i innych substancji przebarwiają szkliwo. Najczęstsze przyczyny przebarwień:
- ciemne jedzenie i napoje - takie jak kawa, herbata, jagody, czerwone wino i sos sojowy, coca-cola, czekolada, borówki, nie chodzi tylko o kolor tych pokarmów i napojów ich kwas może osłabić zewnętrzną warstwę zęba. To sprawi, że ząb będzie bardziej podatny na przebarwienia,
- palenie tytoniu i inne rodzaje używania tytoniu - badania wskazują, że przebarwienia zębów są częstsze u osób palących w porównaniu do osób niepalących,
- zła higiena jamy ustnej - plamy przylegają do płytki nazębnej . Jeśli nie usuniesz płytki nazębnej poprzez regularne szczotkowanie i nitkowanie, istnieje większe prawdopodobieństwo, że Twoje zęby staną się przebarwione,
- nadmierna ilość fluoru – w odpowiednich ilościach fluor jest doskonałym sposobem na ochronę zębów przed próchnicą . Jednak osoby, które spożywają duże ilości fluoru w dzieciństwie, mogą zachorować na fluorozę- stan, który powoduje białe plamy na szkliwie zębów.
Do nieuniknionych przyczyn przebarwień zębów zalicza się:
- genetyka - naturalny kolor zębów, ich jasność i przezroczystość różnią się u poszczególnych osób,
- urazy zębów - upadki, wypadki samochodowe i urazy sportowe mogą powodować urazy skutkujące przebarwieniami zębów,
- starzenie się – w miarę starzenia się szkliwo zębów staje się cieńsze. Odsłania to więcej zębiny, która ma żółtawy odcień. W rezultacie zęby mogą wydawać się nieco bardziej przebarwione wraz z wiekiem.
- leczenie stomatologiczne - niektóre materiały stomatologiczne — takie jak amalgamat srebra stosowany w metalowych wypełnieniach, mogą sprawić, że zęby będą miały szarawy kolor. Leczenie kanałowe może również powodować przebarwienia zębów w niektórych przypadkach.
- niektóre choroby – schorzenia powodujące przebarwienia na zębach to: choroby wątroby, celiakia , niedobór wapnia, zaburzenia odżywiania i choroby metaboliczne.
- niektóre leki - typowym przebarwieniem po lekach są żółte lub brązowe plamy na zębach najczęściej na szyjce przy dziąśle. Przebarwienia powodują : leki przeciwhistaminowe, leki na nadciśnienie, leki w chorobie niedokrwiennej serca. Szczególnie często pojawią się przy podawaniu tetracyklin. Intensywność plamek zależy od dawki i czasu trwania kuracji. Krytyczny okres dla powstawania tych przebarwień trwa od 5. miesiąca życia płodowego (gdy matka przyjmuje lek w czasie ciąży) do 8. roku życia dziecka, dlatego w tym okresie powinno się unikać stosowania antybiotyków z tej grupy.
- leczenie nowotworów – chemioterapia i radioterapia głowy i szyi mogą powodować przebarwienia zębów.
Zapobieganie przebarwień zębów
Zapobieganie przebarwieniom zębów wymaga połączenia zmiany stylu życia i dobrej pielęgnacji jamy ustnej. Mniejsze spożycie pokarmów i napojów, które przebarwiają zęby, zaprzestanie palenia tytoniu i dbanie o higienę jamy ustnej to ważne sposoby zapobiegania przebarwieniom. Regularne kontrole i czyszczenie zębów są również kluczowe dla utrzymania zębów jasnymi i zdrowymi. Dla osób, które już mają przebarwienia, dostępne są pewne opcje leczenia, w tym profesjonalne wybielanie zębów i licówki dentystyczne. Warto skorzystać z konsultacji ze stomatologiem, aby ustalić najbardziej odpowiednie leczenie.
Domowe sposoby na przebarwienia zębów
Oto kilka naturalnych środków, które mogą pomóc pozbyć się przebarwień zębów w domu. Są to alternatywy dla opcji wybielania zębów, które może zaoferować dentysta:
- Soda oczyszczona i nadtlenek wodoru
Stosowanie pasty do zębów zawierającej sodę oczyszczoną i nadtlenek wodoru może pomóc w zmniejszeniu żółknięcia zębów. Można również samodzielnie przygotować pastę w domu, mieszając 1 łyżkę sody oczyszczonej z 2 łyżkami wody utlenionej. Badanie z 2012 r. wykazało, że stosowanie pasty do zębów zawierającej sodę oczyszczoną i nadtlenek wodoru zmniejsza przebarwienia zębów i poprawia ich biel.
Badanie z 2007 r. wykazało, że niedobór witaminy C może zwiększać predyspozycję do paradontozy, czyli nagromadzenia bakterii na zębach i dziąsłach. To nagromadzenie przyczynia się do przebarwień. Z tego wynika, że uzupełnianie witaminy C może zmniejszyć przebarwienia zębów.
Niektóre enzymy owocowe dodawane do pasty do zębów mogą neutralizować przebarwienia. Badanie z 2012 r. wykazało, że pasta do zębów zawierająca enzym papainę z owoców papai i enzym bromelainę z ananasów pomaga usuwać przebarwienia zębów.
- Płukanie ust olejem kokosowym
W 2012 roku w badaniach przeprowadzonych przez Athlone Institute of Technology udowodniono, że enzym, który jest modyfikowany w oleju kokosowym charakteryzuję się neutralizacją szkodliwych bakterii. Namnażają się one w jamie ustnej człowieka. Olej zwalcza bakterie Streptococcus, Candida albicans i Strep mutans, które najczęściej powodują choroby jamy ustnej. Obecny poziom wiedzy pozwala na wykorzystywanie oleju kokosowego jako płukanki dentystycznej. Stomatolodzy zalecają aby płukać usta olejem od 10 do 20 minut.
Regularne szczotkowanie zębów i stosowanie płynu do płukania jamy ustnej pomoże ograniczyć gromadzenie się płytki nazębnej.
- Wybielająca pasta do zębów
Wybielająca pasta do zębów może pomóc zmniejszyć żółknięcie zębów i poprawić ich biel. Produkty te zawierają silniejsze składniki niż standardowa pasta do zębów, pomagając usuwać trudne plamy po jedzeniu. Pasta nie zawiera wybielacza, ale może zawierać niewielką ilość nadtlenku karbamidu lub nadtlenku wodoru. Te substancje chemiczne pomagają rozjaśnić kolor zębów.
- Nakładkowe wybielacze do zębów
Wybielacze nakładkowe mogą rozjaśnić zęby o jeden lub dwa odcienie .Ta metoda wybielania zębów polega na noszeniu dopasowanej nakładki na zęby. Nakładka zawiera żel wybielający i jest noszona przez 2 do 4 godzin dziennie lub przez noc .
Płyny wybielające to kolejny sposób na pozbycie się żółtych zębów. Zawierają one źródła tlenu, takie jak nadtlenek wodoru. Reagują one ze związkami barwiącymi zęby, skutecznie zmniejszając płytkę nazębną. Płukanie zębów dwa razy dziennie przez 1 minutę może doprowadzić do poprawy koloru zębów o jeden lub dwa odcienie w ciągu 3 miesięcy.
Pasta do zębów zawierająca węgiel aktywny może pomóc w zmniejszeniu przebarwień na zębach. Przegląd z 2017 roku wykazał, że pasty do zębów z węglem drzewnym mogą pomóc usunąć zewnętrzne przebarwienia zębów.
Podsumowanie
Z wiekiem naturalne jest, że zęby stają się lekko żółte, a szkliwo ulega ścieraniu. Przebarwienia spowodowane nagromadzeniem się płytki nazębnej można zmniejszyć poprzez regularne szczotkowanie. Unikanie pokarmów, które mogą przebarwiać zęby, jest również dobrym pomysłem. Aby rozjaśnić wygląd zębów, pomocne mogą być domowe sposoby opisane powyżej. Najlepszym sposobem na utrzymanie zdrowych zębów jest dieta i dobra higiena jamy ustnej.
Źródła:
1. https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/10958-tooth-discoloration
2. https://implanticaopole.pl/dla-pacjenta/przebarwienia-zebow-przyczyny-profilaktyka-usuwanie-przebarwien/
3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23210419/
4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17378886/
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3573376/
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4382606/
7. https://klinikastomatologiczna.pl/zastosowanie-oleju-kokosowego-w-higienie-jamy-ustnej/
